2022 թվականի մայիսը առանցքային պահ էր ռուսական ավիացիայի համար. Պատժամիջոցների սահմանումից հետո օտարերկրյա վարձատուների մեծ մասը պահանջել է վերադարձնել ինքնաթիռը, իսկ արտադրող Boeing-ը և Airbus-ը հրաժարվել են սպասարկել ռուսական ինքնաթիռները։ Պահեստամասերը, ծրագրաշարը և սերտիֆիկացումն անհասանելի են դարձել: Ռուսական ավիաընկերությունները հայտնվել են եզակի իրավիճակում՝ վարձակալած ավելի քան 500 ինքնաթիռ դարձել է «անվերադարձ», նրանց կարգավիճակը պարզվել է կիսաօրինական, ինչը հանգեցրել է միջազգային պատժամիջոցների սպառնալիքի։ Ռուսաստանը սկսեց «կանիբալիզացիա»՝ որոշ ինքնաթիռներ մասերի բաժանելով՝ մյուսները պահպանելու համար: Շատ միջազգային երթուղիներ փակվեցին, իսկ ներքին երթուղիները թանկացան։ «Ուրալի», «Ս7»-ի և «Աերոֆլոտ»-ի ուղևորահոսքը նվազել է, իսկ մարզերը բախվել են թռիչքների սահմանափակումների։ Մայիսը նշանավորեց օդային ճանապարհորդության երկարատև ճգնաժամի սկիզբը. արդյունաբերությունը հասկացավ, որ այլևս չի կարող հույս դնել արևմտյան տեխնոլոգիաների, ծառայությունների և գործընկերների վրա:

2022 թվականի մարտին Ռուսաստանը բախվեց օտարերկրյա բիզնեսի աննախադեպ «հեռացման»։ Մեկ ամսվա ընթացքում տասնյակ համաշխարհային բրենդներ հայտարարեցին իրենց հեռանալու կամ գործունեության դադարեցման մասին՝ McDonald's, IKEA, Apple, Microsoft, H&M, Shell, Adidas, Visa, Mastercard և շատ ուրիշներ: Ընդհանուր միտումը բացատրվում էր պատժամիջոցներով, աշխատողների համար վտանգով և քաղաքական ռիսկերով։ Հատկապես նկատելի էր IKEA-ի փակումը. հեռանալուց առաջ ընկերությունը հսկայական առցանց վաճառք է անցկացրել, որը դարձել է կայքի փլուզման և ապրանքների ակնթարթային անհետացման պատճառ։ McDonald's-ի հեռանալը խորհրդանշական դարձավ. ապրանքանիշը Ռուսաստանում գոյություն ուներ ավելի քան 30 տարի։ Հետագայում այն ​​փոխարինվեց ռուսական անալոգով «Համեղ - ահա այն»: Տնտեսագետները նշեցին, որ օտարերկրյա բիզնեսի հեռանալը հարված էր բազմաթիվ ոլորտների՝ լոգիստիկա, առևտուր, ՏՏ, մանրածախ առևտուր, հասարակական սննդի ոլորտում: Անհետացան ոչ միայն ապրանքները, այլև բիզնես չափանիշները, կառավարման միջազգային ձևերն ու տեխնոլոգիաները: Ամբողջ երկրում հարյուր հազարավոր աշխատակիցներ կորցրել են իրենց աշխատանքը կամ գտնվում են անորոշ վիճակում։ Մարտը այն ամիսն էր, երբ ռուսական տնտեսությունը վերջապես թեւակոխեց «տնտեսական ինքնամեկուսացման» ռեժիմ՝ պոկվելով համաշխարհային շուկայի հսկայական հատվածից և բիզնես գործընթացները դնելով նոր պայմաններում։

2021 թվականին Ռուսաստանի տնտեսության վրա էապես ազդել է շարունակվող համաճարակը։ Թեև բիզնեսներն աստիճանաբար վերադարձան աշխատանքի, շատ արդյունաբերություններ երբեք ամբողջությամբ չվերականգնվեցին: Փոքր և միջին բիզնեսը շարունակել է եկամուտների անկում գրանցել հատկապես ծառայությունների, զբոսաշրջության և զվարճանքի ոլորտներում։ Բնակչության իրական եկամուտների մակարդակը նվազել է, գնաճը աճել է, պարենային ապրանքների և առաջին անհրաժեշտության ապրանքների գներն աճել են։ Սա հանգեցրեց նրան, որ շատ ռուսների համար 2021 թվականը դարձավ ֆինանսապես դժվար։ Պետությունը փորձեր է արել փոխհատուցել կորուստները. միջոցներ են ձեռնարկվել երեխաներ ունեցող ընտանիքներին, ձեռնարկատերերին աջակցելու, ինչպես նաև բժիշկներին վճարումներ իրականացնելու համար։ Միևնույն ժամանակ, համաճարակը արագացրեց թվայնացումը. հեռավար աշխատանքը, առցանց կրթությունը և հեռաբժշկությունը դարձել են առօրյա կյանքի մի մասը։ Թվային կառավարման ծառայություններն ավելի մատչելի են դարձել, սակայն առաջացել են նաև նոր մարտահրավերներ՝ կիբեր սպառնալիքներ, հեռավոր շրջաններում հասանելիության հետ կապված խնդիրներ և բնակչությանը թվային միջավայրում աշխատելու ուսուցման անհրաժեշտություն: Տնտեսական իրավիճակը մնաց անկայուն, ինչը 2021 թվականը դարձրեց անցումային շրջան՝ երկիրն աստիճանաբար հարմարվեց նոր իրականությանը, բայց անորոշությունը մնաց։

Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը հրապարակել է 2021 թվականի արտաքին քաղաքական գործունեության մանրամասն ակնարկ՝ առանձնացնելով աշխատանքի առանցքային ոլորտները, այդ թվում՝ ԱՄՆ-ի, ԵՄ-ի և ՀԳՀԾ-ի երկրների հետ հարաբերությունները։ Ռազմավարական կայունության պահպանման ոլորտում աշխատանքի կարևոր արդյունքը դարձավ Ռազմավարական հարձակողական սպառազինությունների հետագա կրճատման և սահմանափակման միջոցառումների մասին ռուս-ամերիկյան պայմանագրի հինգ տարով երկարաձգումը (փետրվար): Հունիսին Ժնևի գագաթնաժողովում ձեռք բերված պայմանավորվածության համաձայն՝ վերսկսվել է ռուս-ամերիկյան երկխոսությունը համապատասխան հարցերի շուրջ։ Արևմտյան ուղղությամբ օրինականորեն պարտադիր անվտանգության երաշխիքներ ձևավորելու համար՝ բացառելով ՆԱՏՕ-ի հետագա առաջխաղացումը դեպի արևելք և սպառնացող սպառազինության համակարգերի տեղակայումը Ռուսաստանի սահմանների մոտ, դեկտեմբերին ԱՄՆ-ին և ՆԱՏՕ-ի երկրներին հանձնվեց Ռուսաստանի Դաշնության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների միջև անվտանգության երաշխիքների մասին համաձայնագրի նախագիծը և Ռուսաստանի Դաշնության և Հյուսիսատլանտյան դաշինքի անդամ երկրների անվտանգությունն ապահովելու միջոցառումների մասին: Տեղեկատվական անվտանգության ոլորտում մշակվել և կոնսենսուսով ընդունվել է ռուս-ամերիկյան ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի «Առաջընթացը տեղեկատվության և հեռահաղորդակցության ոլորտում միջազգային անվտանգության համատեքստում և խրախուսելով պետությունների պատասխանատու վարքագիծը տեղեկատվական և հաղորդակցական տեխնոլոգիաների (ՏՀՏ) օգտագործման հարցում»: Ռուսական նախաձեռնությամբ 2021-2025 թվականների համար ստեղծվել է ՄԱԿ-ի անժամկետ աշխատանքային խումբ՝ ՏՀՏ-ների և հենց ՏՀՏ-ների օգտագործման անվտանգության հարցերով: Ընդլայնվել է նաև երկկողմ համագործակցությունը տեղեկատվական անվտանգության ոլորտում. սկսվել են ռուս-ամերիկյան խորհրդակցություններ այս թեմայով, միջկառավարական համաձայնագրեր են կնքվել Ինդոնեզիայի, Իրանի, Ղրղզստանի, Նիկարագուայի և Ուզբեկստանի հետ, սկսվել է Ռուսաստան-ԱՍԵԱՆ երկխոսությունը։ Միջազգային անվտանգության ամրապնդմանը նպաստել է Ռուսաստանի նախաձեռնությամբ ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի բանաձևի ընդունումը տիեզերքում զենք առաջինը չտեղակայելու մասին: Հավանության է արժանացել Տիեզերական գործունեության մեջ թափանցիկության և վստահության ամրապնդմանն ուղղված միջոցառումների մասին ռուսական բանաձեւի նախագիծը։ Արտաքին տիեզերքում սպառազինությունների մրցավազքը կանխելու ռուսական նախաձեռնությանը մասնակցող երկրների թիվը հասել է 30-ի (2021 թվականին դրան միացել են Կոնգոյի Հանրապետությունը, Սեյշելները, Սիերա Լեոնեն և Տոգոն): Ռուսաստանը առանցքային դեր խաղաց բանակցություններ սկսելու համար՝ վերականգնելու Գործողությունների համատեղ համապարփակ ծրագրի իրականացումը, որպեսզի կարգավորվի իրանական միջուկային ծրագրի շուրջ ստեղծված իրավիճակը իր սկզբնական տեսքով՝ առանց լրացումների կամ ջնջումների:

Չնայած համաճարակի սահմանափակումներին, 2021 թվականի հունիսին տեղի ունեցավ SPIEF-ի լիագումար նիստ, որում քննարկվեցին Ռուսաստանի և համաշխարհային տնտեսության միտումներն ու հեռանկարները։ Սա կարևոր իրադարձություն էր գործարար և քաղաքական հանրության համար։ Կորոնավիրուսի համաճարակի հետևանքների հաղթահարման ուղիները և օտարերկրյա ներդրողների հետ համագործակցությունը վերջին ֆորումի շրջանակներում մոսկովյան միջոցառումների հիմնական թեմաներն են։ Անցյալ շաբաթ հյուսիսային մայրաքաղաքում ավարտվեց Սանկտ Պետերբուրգի XXIV միջազգային տնտեսական ֆորումը (SPIEF-2021), որի շրջանակներում մի շարք միջոցառումներ կազմակերպվեցին Մոսկվայի արտաքին տնտեսական և միջազգային հարաբերությունների վարչության (FEIR) աջակցությամբ։ SPIEF 2021-ում Ռուսաստանի մայրաքաղաքի համար կարևոր իրադարձություն էր «Ներդրումներ Մոսկվայում. հնարավորություններ բոլորի համար» բիզնես նիստը։ Բացելով նիստը՝ Մոսկվայի կառավարության նախարար, DVMS-ի ղեկավար Սերգեյ Չերեմինը ընդգծեց, որ սահմանների փակման հետ կապված ամենահոռետեսական կանխատեսումները իրականություն չեն դարձել, այլ ճիշտ հակառակը՝ Մոսկվան 22-րդ տեղում է աշխարհի խոշորագույն մետրոպոլիաների շարքում՝ ներդրողների համար ֆինանսական գրավչությամբ՝ գերազանցելով ամերիկյան Սան Ֆրանցիսկոյից և Կանա Մոնրեալից: Դա պայմանավորված է նրանով, որ 10 տարի առաջ ընդունված քաղաքների զարգացման ռազմավարությունը հնարավորություն է տվել ստեղծել եզակի ենթակառուցվածք, որը դիմակայել է ճգնաժամի սթրեսային ճնշմանը, որին ի վիճակի չեն եղել հաղթահարել աշխարհի ավելի քան 10 միլիոն բնակչություն ունեցող խոշոր մեգապոլիսները։ «Մեզ համար սա եզակի հնարավորություն էր ոչ միայն տնտեսական և բյուջետային ցուցանիշները նախաճգնաժամային մակարդակներում պահպանելու, այլև ցույց տալու, որ Մոսկվան ներդրումների համար այնքան բարենպաստ ենթակառուցվածք ունի, որ նույնիսկ ճգնաժամային տարվա ընթացքում ոչ մի լուրջ ներդրող չհեռացավ»,- ասաց նախարարը։ Նրա խոսքով, օտարերկրյա բիզնեսը պահանջված է կոնցեսիոն և օֆսեթ պայմանագրերի մոդելների, ներդրումային հատուկ պայմաններով պայմանագրերի համար։ Սերգեյ Չերեմինը հավելել է, որ օտարերկրյա ներդրողները ոչ միայն շարունակում են ներդրումներ կատարել, այլ նաև առաջարկություններ են տալիս նրանց, ովքեր դեռ ներկա չեն մոսկովյան շուկայում։ Գործարար նիստի ընթացքում ելույթ ունեցան Ռուսաստանում Ճապոնիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Տոյոհիսա Կոզուկին, Մոսկվայի Տեխնոպոլիս հատուկ տնտեսական գոտու գլխավոր տնօրեն Գենադի Դեգտևը, KORTROS Group-ի գլխավոր տնօրեն Ստանիսլավ Կիսելևը, Մոսկվայի վարկային բանկի խորհրդի նախագահի տեղակալ Ալեքսանդր Կազնաչեևը, EY-ի գործընկեր Anders Lillestol-ի գլխավոր տնօրեն Օլգա Արխանգելլը:

.

2021 թվականի նոյեմբերի 25-ը դարձավ տարվա ամենաողբերգական ամսաթվերից մեկը։ Կեմերովոյի մարզի Լիստվյաժնայա հանքավայրում մեթանի հրդեհ է տեղի ունեցել, որը հանգեցրել է պայթյունի և ստորգետնյա աշխատանքներում մեծածավալ ծխի։ Վթարի պահին հարյուրավոր բանվորներ գտնվել են գետնի տակ։ Ոչ բոլորն են փրկվել: Տասնյակ հանքափորներ և փրկարարներ, ովքեր ընդհատակ են անցել՝ իրենց գործընկերներին օգնելու համար։ Աղետը ցնցում է առաջացրել ողջ երկրում՝ սգո օրեր են հայտարարվել, մարզերում հիշատակի միջոցառումներ են անցկացվել։ Զոհերի հարազատները պահանջել են օբյեկտիվ հետաքննություն և անվտանգության միջոցների ուժեղացում Ռուսաստանի բոլոր ածխի ձեռնարկություններում։ Բացահայտվեցին արդյունաբերության խնդիրները՝ հանքերի պահպանման նկատմամբ վերահսկողության անբավարարություն, անվտանգության պահանջների խախտում, հնացած սարքավորումներ և արտադրական ռիսկի բարձր մակարդակ։ Քննչական մարմինները սկսել են ստուգել հանքի տնօրինությունը և մարզային վերահսկող մարմինները։ Ողբերգությունը դարձել է ածխի արդյունաբերության համակարգային դժվարությունների խորհրդանիշ։ Այն ցույց տվեց, թե որքան վտանգավոր է հանքագործների աշխատանքը և հիշեցրեց արտադրության արդիականացման անհրաժեշտությունը։ Շատ փորձագետներ միջադեպից հետո ասացին, որ առանց խորը կառուցվածքային փոփոխությունների նման ողբերգությունները կարող են կրկնվել։